مستندی کوتاه در مورد جنبه های استراتژیک و سیاسی حمله اتمی امریکا به ژاپن

تخریب دو شهر بزرگ ژاپن، یعنی هیروشیما و ناگازاکی توسط امریکا با استفاده از یک سلاح دهشتناک جدید در آگوست 1945 نه تنها ژاپن را به تسلیم کامل و بدون قید و شرط راضی کرد و جنگ دوم جهانی را به پایان قطعی خود رسانید، بلکه مهمتر از آن دو (به هر حال خود امریکائیها هم که رمز مخابراتی ارتش ژاپن را شکسته بودند با خبر بودند که امپراطوری در جستجوی راهی برای تسلیم شدن با حفظ «آبرو» بود، و در اروپا هم چند ماهی از شکست نهائی آلمان میگذشت)، نقشی بود که تولید بمب اتمی و استفاده امریکا از آن در مسلط کردن ایالات متحده بر صحنه سیاست بین المللی برای نیم قرن پس از آن ایفا کرد.

کلیپ کوتاهی (حدود 18 دقیقه) که در زیر میبینید را از یک مستند بیست و شش ساعته بر گرفته ام به نام «دنیا در جنگ»، که در سال 1973 در انگلستان منتشر شده است. صدای راوی متعلق به لورنس الیویه، بازیگر مشهور تئاتر و سینماست.

این بخش از مستند به جنبه های دیپلماتیک و استراتژیک معرفی سلاح‌ جدید امریکا به جهان، و تصمیم هری ترومن، رئیس جمهور وقت آمریکا، برای استفاده از آن در ژاپن میپردازد.

اجازه بدهید این را هم بگویم که علاوه بر کل حکایت و محتوا، دو قسمت در این فیلم برای من خیلی جالبند: یکی مصاحبه با رابرت اُپنهایمر (از دقیقه یک تا دو را ببینید)، مسئول پروژهٔ مانهاتان و تولید بمب اتم ، که گریه میکند و آن خاطره را از کتاب بهاگاواگیتا، که ویشنو به فرم فرشته مرگ با چندین دست در میآید و میگوید، «اکنون من مرگ هستم، نابود کنندهٔ دنیا». و صحنه جالب دیگرش مصاحبه با پال تیبتز، خلبان هواپیمائی که به نام اینولاگی (که اسم مادر تیبتز بود) نام گذاری شده بود و بمب را بر هیروشیما انداخت، که خاطرات سفرش را با جزئیات زیاد تعریف میکند.

ضمنا عذر میخواهم از دوستانی که انگلیسی نمیدانند برای اینکه وقت و فرصت ترجمه و زیر نویس فارسی را ندارم.

پ.ن.: دوستانی که با سریال کارتونی «خانواده سیمپسون - The Simpsons» آشنا هستند حتما کاراکتر «آقای برنز» را در خاطر دارید. اگرچه «مت گرونینگ Matt Groening» نویسنده کارتون سیمپسون ها خودش گفته که کاراکتر مشهور «آقای برنز - Mr. Burns»، یعنی «چارلز مونتگومری برنز» را بر اساس شخصیت یک سرمایه دار ثروتمند نروژی به نام «فردریک اولسن - Fredrik Olsen» نوشته است، اما من حدس میزنم به احتمال قریب به یقین شخصیتی اصلی که «آقای برنز» کارتون سیمپسون ها به آن اشاره دارد وزیر امور خارجهٔ ترومن، به نام «جیمز برنز - James Byrnes»، است که مسئولیت مستقیمی در پیشبرد تکنولوژی هسته ای نظامی داشت، و با نیز خود نقشی اساسی در قانع کردن ترومن به انجام حمله به ژاپن با بمب اتمی حمله ایفا کرد. این شباهت را حتی در شکل ظاهری این دو «آقای برنز» میتوان مشاهده کرد.